Introduction to China

1. Wielki Smok wielobarwna kultura Chin

2. Podstawowe dane geograficzne Powierzchnia: 9,596,961 km 2 czna dugo granic: 22 117 km. 31 razy wikszy kraj od Polski Liczba ludnoci: 1,349,585, 838. 14 pastw ssiadujcych Warszawa-Pekin 6170 km Podr samolotem trwa pond 9 h Wyznania: formalnie Chiny s pastwem ateistycznym. Najwiksze miasta: Szanghaj : 16,575 mln mieszkacw, Pekin : 15,594 mln mieszkacw.

3. Chiny od 1949 roku staj si pastwem komunistycznym, gdzie wadz sprawuje Komunistyczna Partia Chin. To od tego momentu w historii pastwo chiskie zmierza ku mocarstwowoci. Chiny cz ustrj komunistyczny z gospodark wolnorynkow ( socjalizm cakowicie wyklucza wolnorynkowo). Jest to wietny przykad poczenia ze sob dwch cakowicie sprzecznych doktryn. Chiny s pastwem, w ktrym Internet jest poddany cenzurze. Ograniczenia te polegaj m.in. na blokowaniu dostpu do niepodanych dla obywateli Chin stron, np. zwizanych z protestami na placu Tiananmen w 1989 roku, a take wspierajcych ruchy niepodlegociowe w Tybecie czy Tajwanie. Chiczycy s narodem otwartym, serdecznym i ciekawym wszystkiego. Chiczycy uwielbiaj wielkie imprezy, wsplne posiki w restauracji, organizowane nawet w kilkunastoosobowych grupach.

4. Tradycyjnie w Chinach najpierw podaje si nazwisko, a nastpnie imi. Chiczycy umiechaj si nawet gdy maj problemy i s zmartwieni. Nikogo nie dziwi pracownik hotelu umiechajcy si do wykrzykujcego gocia. W Chinach kolorem szczcia jest czerwony, a kolorem aoby biay. Panna moda ubrana jest na czerwono.

5. Spoeczestwo w Chinach Prawa czowieka Brak poszanowania dla przestrzegania praw czowieka ma charakter systemowy. To pastwo decyduje o obszarach swobody i wolnoci. Wszelki opr wobec wadzy tumiony jest si. Wobec przeciwnikw panujcej wadzy stosuje si np. tortury. Wobec winiw politycznych czsto stosuje si kar mierci. Wolno religijna Pastwo chiskie z zaoenia jest ateistyczne. Jednak na terenie Chin dziaaj w sposb najczciej niejawny kocioy i grupy religijne. Szczeglnym przeladowaniom podlegaj katolicy, ktrzy nie s czonkami Patriotycznego Stowarzyszenia Katolikw Chiskich. Stowarzyszenie to cakowicie podlega kontroli pastwa. Drug grup podlegajc przeladowaniom s mnisi buddyjscy z Tybetu. W Chinach yje 20 mln muzumanw.

6. Demografia Polityka jednego dziecka Chiny w celu ograniczenia przyrostu naturalnego w latach 70-tych XX wieku wprowadziy tzw. polityk jednego dziecka. Miaa ona na celu zahamowanie szybkiego wzrostu populacji. Stopniowo z uwagi na negatywne demograficzne skutki tej polityki nastpuje jej liberalizacja. +

7. Aktualnie Chiny granicz z 14 pastwami.

8. W Chinach mieszka ok. 1000 Polakw Co 5 czowiek na ziemi mieszka w Chinach rednia ilo protestw dziennie 250 Ping pong najbardziej popularnym sportem Najbardziej popularne hobby znaczki pocztowe W 1300 roku wynaleli papier toaletowy Van i Lie nazwisko 20 % populacji 90 % dorosych mczyzn pali. Trudno spotka kobiet z papierosem.

9. Ponad 200 mln Chiczykw yje za mniej ni dolara dziennie Maj ponad 240 gowic jdrowych potga 55% produkcji kraju to podrbki towarw markowych Przykadowe ceny Chleb 10 yuan ( 5 z) Piwo 5 yuan ( 2,5) Papierosy 15 yuan (7,5) Benzyna 8 yuan - 4z Zarobki 4500 yuan- (2280z) Co 10 Chiczyk nie umie czyta

10. Kluczowymi partnerami Chin na wiecie s: Federacja Rosyjska i USA. Chiny s zwizane z Rosj szczeglnie poprzez import surowcw energetycznych oraz podobne spojrzenie na sprawy midzynarodowe np. wojna w Syrii. Ze Stanami Zjednoczonymi, Chiny s zwizane szczeglnie poprzez ekonomi, poniewa posiadaj one papiery dune Stanw Zjednoczonych na czn warto 1,3 bln dolarw . Drugim elementem wicym oba pastwa jest tzw. problem Tajwanu.

11. Chiska Armia Ludowo Wyzwolecza (CHALW) nie posiada znaczcego dowiadczenia bojowego. Ostatnia wojna prowadzona przez Chiny miaa miejsce 1979. By to konflikt z Wietnamem. Szacowany budet w roku 2013 na wydatki wojskowe w Chinach wynosi: 114,3 mld dolarw .

12. Mur chiski film to zbiorcza nazwa obiektw i systemw obronnych zbudowanych rk ludzk, a take uformowanych w sposb naturalny .

13. Jego budowa rozpocza si w 220 wieku p.n.e. Trwaa wtedy okoo dziesiciu lat. Jego dugo wynosi okoo 2400 kilometrw. Mur chiski skada si nie tylko wic z czystej cegy i pyt betonowych, to rwnie sie fortw i wie obserwacyjnych a take murw obronnych ubitych z samej ziemi. To rwnie szlak wzgrz i rzek. Pomysodawc konstrukcji by pierwszy wadca zjednoczonych Chin a take zaoyciel dynastii Cin, Szy Huang-ti ( Czeng ). Mia to by symbol potgi wczenie panujcego a take zapora obronna przed ewentualnymi najazdami plemion nomadw.

14. Oczywicie nie jest prawd, e masowo wmurowywano zmarych w mur mgby on straci swoj wytrzymao. Jednak istniej zapiski, mwice o przypadkach wmurowania ywcem nieposusznych pracownikw. Jego szeroko wynosi od 5 do 8 metrw, wysoko za to okoo 5, 10 metrw. Co okoo 100, 200 metrw wznosi si wiea obserwacyjna. Na caej dugoci muru jest ich okoo 20 tysicy. Warto rwnie wspomnie, e w roku 1987 mur chiski zosta wpisany na list wiatowego dziedzictwa UNESCO . Dwadziecia lat pniej, 7 lipca 2007 roku uznano go za jeden z siedmiu nowych cudw wiata. (FILM)

15. KUCHNIA CHIN W Europie przyjo si, e chiskie jedzenie jest tanie, przygotowywane na szybko, bez jakichkolwiek skadnikw odywczych. Nic bardziej mylnego! Chiszczyzna serwowana u nas i w Pastwie rodka to dwie rne sprawy. Rnica przejawia si w smaku oraz sposobie podawania co istotne jest podporzdkowana zasadzie yin-yang, czyli uzupenianiu si rnic. Kada potrawa powinna czy cztery podstawowe smaki: sodki, sony, kwany i gorzki. A ry, czsto podawany dopiero na kocu posiku, na wypadek gdyby klient by jeszcze godny, wcale nie jest jej nieodcznym elementem. Co wicej Chiczycy odywiaj si bardzo zdrowo i dietetycznie, w ich posikach nie ma miejsca na konserwanty i ulepszacze. Przy stole naley prbowa wszystkich da, uywa paeczek ( nie wolno wbija paeczek w ry pionowo to tradycja stosowana na pogrzebach) napj dolewamy ssiadowi samemu sobie nie wolno bankiet zawsze rozpoczyna gospodarz przy stole nie wolno

16. Przy stole naley prbowa wszystkich da, uywa paeczek ( nie wolno wbija paeczek w ry pionowo to tradycja stosowana na pogrzebach) Napj dolewamy ssiadowi samemu sobie nie wolno . Bankiet zawsze rozpoczyna gospodarz. Przy stole nie wolno: - przewraca ryby - duba w zbach - oblizywa paeczek - wskazywa paeczkami - zjada lub zabiera ostatniego kawaka - obera si Ciasteczka szczcia to chiska tradycja z 1920 roku ciasteczka. Chleb ma sodki smak.

17. Tradycyjna kuchnia chiska jest bardzo specyficzna w wygldzie i smaku. Europejski tradycjonalista moe mie z tym, kopot. W Pekinie warto sprbowa kaczki po pekisku, psa lub kota w sosie wasnym. Czsto moemy tam zobaczy wiskie ryjki, kurze apy w zupie, pieczone owady. Popularne jest piwo, smaczne ale sabe- max.4 %.

18. Spotkanie biznesowe: 1. punktualno 2. odpowiedni strj 3. znajomo nazwisko osb z ktrymi si spotykamy 4. ucisk doni - strona chiska pierwsza podaje rk 5. wizytwki dwujzyczne przekazanie dwoma rkoma jako wyraz szacunku. Nie wolno pisa po wizytwce brak szacunku. 6. prezenty wskazane gospodarz zawsze odmwi grzecznociowo, pniej dopiero przyjmie. Wskazane prezenty z kraju pochodzenia . Kolor opakowania czerwony, ty, zoty. Nie wolno dawa: - zegarw, parasoli, ostrych przedmiotw i nic w liczbie 4- liczba ta po chisku brzmi podobnie jak mier.

19. Dla turysty: - obowizek meldunkowy dla cudzoziemcw. Pobyt prywatny wymaga rejestracji w najbliszym posterunku policji w cigu 24h od przekroczenia granicy. Rejestracji osb zamieszkujcych hotele, dokonuje administracja hotelu. - cudzoziemiec nie moe wjecha na terytorium Chin wasnym autem, moe go wynaj lub kupi jeli zda egzamin i otrzyma chiskie prawo jazdy . Wydaje je policja na podstawie polskie prawa jazdy po zdaniu egzaminu jedynie obywatelowi polskiemu majcemu zezwolenie na pobyt na terenie Chin na okres nie krtszy ni 1 rok. - Miejscowi kierowcy nie respektuj pierwszestwa pieszych nawet na pasach i przy zielonym wietle dla pieszych. - Narkotyki i prostytucja surowo zabronione. Cudzoziemcowi za korzystanie z nich grozi wydalenie, albo wizienie do 10 dni i wysoka grzywna. Za narkotyki nawet kara mierci. - Przydatne jzyki jzyk mandaryski jest bardzo trudny i tonalny, za w wersji kantoskiej jeszcze bardziej zagmatwany. Jadc do Chin warto zna angielski, bo czasem uda si w nim z kim porozumie. Jednak minimum jzyka chiskiego jest niezbdne. W Mandurii mona sobie poradzi znajc rosyjski. - chinglish chiska odmiana jzyka angielskiego

20. - Idea kobiecego pikna zupenie inny ni w Europie. Idealna kobieta to taka ktra posiada byszczce czarne wosy, ostro zaznaczone czarne brwi, due byszczce oczy, czerwone usta i biae zby, szczupe dugie palce i szczup tali. Koniecznie musi mie mlecznobia cer, co wiadczy o wysokim urodzeniu. Kobiety opalone kojarzone s z mczyznami pracujcymi na polu. - W Chinach maestwo traktuje si cigle jeszcze jak inwestycj, majc na celu kontynuacj rodu. Presja rodowiska i konieczno tzw. dobrego startu oraz wejcia w spoeczestwo (to termin czsto uywany przez Chiczykw na oznaczenie stania si uytecznym obywatelem) jest dla wikszoci modych ludzi w Chinach zbyt dua, aby ze wzgldw uczuciowych i pod prd . - To, co uderza w chiskiej kulturze, to przedmiotowe podejcie do kobiety. Znaczenie ma wycznie mczyzna, z nim si naley liczy. Wyjtek stanowi kobiety zamone i posiadajce wadz oraz wpywy, co jednak zdarza si niezwykle rzadko.

21. -Warto zapamita, e Chiczycy inaczej pokazuj cyfry na palcach. Do piciu jest jak u nas, ale potem zupenie inaczej: zawsze jedn rk. I tak: szstka - gest trzymania w rce telefonu komrkowego, sidemka - poczone wszystkie palce, jakby naladowanie dziobu jakiego ptaka, semka - kciuk i palec wskazujcy, troch tak jak dzieci udaj strzelanie z pistoletu (u nas by to znaczyo dwa, warto mie na uwadze t rnic przy zamawianiu na przykad dwch piw), dziewitka - zacinita pi bez palca wskazujcego, ktry, zgity w poowie, wystaje ponad reszt. Dziesitka - albo zacinita pi, albo dwa palce poczone w znak krzya. - Chiczycy to nard oszczdny i choby caa rodzina musiaa odywia si tylko ryem i nie ogrzewa mieszkania zim, bd odkada na wyksztacenie swoich potomkw. Dotyczy to zarwno pracujcych siedem dni w tygodniu rodzicw, jak i dziadkw. Niestety w wiejskich rodzinach wielodzietnych nie ma szans na posanie do szkoy wszystkich dzieci. Tam stopie analfabetyzmu wrd 15-latkw siga 11,5%. Cho w miecie sytuacja wydaje si lepsza 5,22% wci odbiega od ideau.

22. - Rola matki, podobnie jak ojca, sprowadza si do zapewnienia finansowego bezpieczestwa dziecku. Tu po porodzie tradycja nakazuje jej spdzi miesic w ku nie robic zupenie nic (nie my si, nie czyta, nie oglda telewizji, nie przemcza si). Mao ktra mieszkanka Szanghaju stosuje si do wszystkich z tych zalece, aczkolwiek nie uciekaj one przed odpoczynkiem. Inaczej jest na prowincji, tam Zhuo Yue Zi (czyli miesic po porodzie) jest obowizkowym czasem rekonwalescencji modej matki. - Mczyni czsto pracuj siedem dni w tygodniu po kilkanacie godzin. Bez wzgldu na to, jakie zajmuj stanowisko. Oficjalnie niedziela, a niekiedy sobota s dniami wolnymi od pracy. W rzeczywistoci w Chinach nie ma rzeczy, ktrej nie mona zaatwi w weekend. Urlopy i wakacje w tutejszej kulturze pracy i zgodnie z azjatyckim duchu przedsibiorczoci to czysta strata czasu.

23. CUKRZYCA W CHINACH: - Epidemia cukrzycy w Chinach jest znacznie gorsza ni wczeniej szacowano. Z najwikszych w historii Pastwa rodka bada wynika, e schorzeniem tym dotknitych jest ju a 11,6 proc. dorosej populacji. To ponad 114 mln osb. - Z kolei ostatnie badania szacuj, e na caym wiecie na cukrzyc choruje okoo 371 mln ludzi w tym ponad 92,3 mln za Wielkim Murem. - Wiele osb uwaa, e cukrzyca jest chorob osb starszych. Tak te w duej mierze byo przez lata. Zmiany rodowiskowe, zbyt szybki rozwj ekonomiczny, zmiana tradycyjnych nawykw ywieniowych i zachowa, ograniczona aktywno fizyczna, doprowadziy jednak do sytuacji w ktrej mamy do czynienia z bardzo niezdrow mod populacj, ktra moe straci zdolno do pracy w kwiecie wieku. A to bdzie mie ogromny wpyw zarwno na ich rodziny, jak i cae spoeczestwo czy gospodark

24. Zadanie dofinansowane ze rodkw Ministerstwa Spraw Zagranicznych